Nowa ustawa o produktach kosmetycznych – nowe podejście do zapewnienia skuteczności przepisów
Zgodnie rozporządzeniem nr 1223/2009 państwa członkowskie powinny ustanowić przepisy dotyczące sankcji za naruszenie[1]. Rozwiązania obowiązujące w ustawie z dnia 30 marca 2001 r. o kosmetykach[2] przepisy karne nie funkcjonują w praktyce tak skutecznie i efektywnie jak można by tego oczekiwać.
W celu zapewnienia skuteczności nowych regulacji kary, podlegające reżimowi prawa karnego albo prawa o wykroczeniach, zastąpiono administracyjnymi karami pieniężnymi (dla odróżnienia nazywanych dalej sankcjami administracyjnymi). Zmieniają się więc nie tylko sam rodzaj kar ale co jeszcze bardziej istotne same zasady ponoszenia odpowiedzialności. W przypadku odpowiedzialności administracyjnej nie obowiązuje konieczność wykazywania znamion przestępstwa czy też szerzej czynu zabronionego.
Przewaga trybu administracyjnego sprowadza się do tego, że organ administracyjny nie musi wykazywać winny konkretnej osoby i udowodnić jej ponad wszelką wątpliwość. W przypadku wystąpienia naruszenia przepisów organ administracji może pociągnąć do odpowiedzialności administracyjnej przedsiębiorcę wydając nie akt oskarżenia lecz decyzję administracyjną. Nie ma więc konieczności oczekiwania na wyrok sądu lecz wystarczy samodzielne działanie organu administracji.
Co prawda od decyzji administracyjnej przysługuje odwołanie a następnie skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego ale kontroli instancyjnej i sądowej podlegają też inne elementy niż w przypadku odpowiedzialności karnej. W tym przypadku unika się wiec długotrwałej oraz kosztownej procedury. Jednocześnie odpowiedzialność administracyjna jest dużo korzystniejsza z fiskalnego punktu widzenia. Kary administracyjne nie tylko są łatwiejsze do wymierzenia ale też generują mniejsze koszty związane z obsługą.
Nie oznacza to, że odpowiedzialność karna w przypadku rynku kosmetyków całkowicie zniknie. Wprowadzenie na rynek kosmetyku zagrażającego bezpieczeństwu konsumentów może wypełniać znamiona przestępstwa – chociażby narażenia na niebezpieczeństwo lub sprowadzenie niebezpieczeństwa powszechnego[3]. Odpowiedzialność karna starci jednak na praktycznym znaczeniu na rzecz odpowiedzialności administracyjnej. Co do zasady procedura administracyjna ma być tańsza, szybsza i skuteczniejsza a dodatkowo, ma spowodować zwiększenie wpływów do budżetu z tytułu kar. Jak wskazano w ocenie skutków regulacji na etapie prac na projektem nowej ustawy spodziewane jest zwiększenie wpływów do budżetu[4] przy jednoczesnym braku dodatkowego finansowania z budżetu państwa. Może to powodować wątpliwości czy aby na pewno taniej, szybciej i skuteczniej będzie oznaczało w praktyce bardziej sprawiedliwie.
Przypisy
[1] art. 37 rozporządzenia nr 1223/2009;
[2] (Dz. U. z 2013 r. poz. 475);
[3] Art. 160 Kodeksu karnego oraz art. 165 Kodeksu karnego;
[4] Przede wszystkim kary mają mieć charakter prewencyjny i odstraszający, jednakże w związku z rozszerzeniem katalogu kar oraz wprowadzeniem kar pieniężnych należy spodziewać się zwiększonego wpływu do budżetu” – Ocena skutków regulacji – str. 4;
Komentarze