To naturalne…

…, że klient kupując w aptece opakowanie leku, nie rozmyśla nad tym, czy został on wyprodukowany z zachowaniem zasad bezpieczeństwa, czy fachowo mówiąc – GMP. To coś oczywistego, bezspornego, niewymagającego refleksji. A jednak dla branży temat jest bardzo szeroki i nadal ważny. To nie zamknięta księga, do której nie trzeba już zaglądać i niczego weryfikować.

Jednym z najważniejszych obecnie zmartwień farmacji jest widmo braku substancji czynnych do wytwarzania ważnych leków. Jak zauważa Halina Pilonis z Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego, braki leków są bardzo groźnym zjawiskiem, do którego Polska i Europa nie mogą dopuścić. Nie od dzisiaj czujemy niestety skutki „oddania” produkcji kluczowych substancji do Chin czy Indii. Pandemia pokazała słabość systemu. Europa musi więc stanąć na wysokości zadania, aby była bezpieczna lekowo. Wiąże się to oczywiście z droższymi lekami, ale to cena za coś bezcennego – bezpieczeństwo.

Owemu bezpieczeństwu poświęciliśmy w tym wydaniu sporo miejsca, aby pokazać, że ma ono wiele twarzy, odmienia się przez wszystkie przypadki. Bezpieczeństwo kojarzy się przede wszystkim z jakością, ale jak wyjaśnia w swoim artykule Rafał Grabicki – strażnikami bezpieczeństwa nie są tylko działy, które przychodzą nam na myśl w tym kontekście jako pierwsze: „Wbrew pozorom, to nie tylko właściwej jakości surowce i materiały pomocnicze, odpowiednio dobrane kontrole procesowe i międzyoperacyjne, odpowiednia technologia wytwarzania, przeszkolony personel i właściwe środowisko dla procesu wytwórczego”. Cichymi bohaterami są tutaj urządzenia produkcyjne i kontrolne. Warto o tym pamiętać.

W ostatnim już w tym roku wydaniu piszemy także o przyszłości branży, nowych i obiecujących odkryciach. Andrzej Ernst swój artykuł poświęcił tegorocznym noblistom z zakresu medycyny: Katalin Karikó i Drew Weissman (twórcy technologii mRNA). Tematem bardzo istotnym dla przyszłości są także nowe, bezpieczne formy leków, o których pisze Witold Brniak (s. 43).

Zapraszam więc do lektury, życząc przy okazji bezpiecznych i radosnych Świąt Bożego Narodzenia.